นวัตกรรม “สเปรย์ตะไคร้หอมไล่ยุง”

ตะไคร้หอม ซึ่งเป็นพืชล้มลุก มีกลิ่นหอมตรงรอยต่อระหว่างใบกับกาบ นำตะไคร้หอมทั้งต้น ประมาณ ๔-๕ ต้น มาทุบๆ วางทิ้งไว้ในห้องมืดๆ กลิ่นน้ำมันที่ระเหยออกมาจะช่วยไล่ยุงและแมลง ไม่ให้มารบกวน 
กรมควบคุมโรค แจ้งว่าภูมิปัญญาไทยหรือสมุนไพรพื้นบ้านเป็นสิ่งที่มีคุณค่า หากสามารถนำมาใช้ป้องกัน หรือรักษาโรคจะเป็นประโยชน์ต่อผู้คนมากมาย โดยในช่วงฤดูฝนสมุนไพรที่มีสรรพคุณในการไล่ยุง ได้แก่ ตะไคร้หอม ซึ่งเป็นพืชล้มลุก มีกลิ่นหอมตรงรอยต่อระหว่างใบกับกาบ ตะไคร้หอมมีลักษณะส่วนใหญ่คล้ายกับตะไคร้กอ ต่างกันที่กลิ่น ต้นและใบยาวกว่าตะไคร้กอมาก แผ่นใบกว้างยาวและนิ่มกว่า เล็กน้อย ดอก ช่อ สีน้ำตาลแดง แทงออกจากกลางต้น ออกดอกยาก ผลเป็นผลแห้ง ไม่แตกเป็นพืชสมุนไพรที่มีสรรพคุณไล่ยุงและแมลง ไม่เป็นพิษต่อคน
การใช้ตะไคร้หอมเพื่อไล่ยุงและแมลง สามารถนำมาสกัดเป็นน้ำมันตะไคร้หอม ปรุงกับน้ำหอมทาตัวป้องกันยุงกัด ใส่กระบอกสูบผสมกับน้ำมันอื่นฉีดไล่ยุง หรือ นำตะไคร้หอมทั้งต้น ประมาณ 4-5 ต้น มาทุบๆ วางทิ้งไว้ในห้องมืดๆ กลิ่นน้ำมันที่ระเหยออกมาจะช่วยไล่ยุงและแมลง ไม่ให้มารบกวน หรือนำถุงใส่ตะไคร้หอมวางบริเวณที่อับ เช่น ตู้เสื้อผ้า ห้องน้ำ จะไล่ยุงไม่ให้มารบกวนได้
ทั้งนี้ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย ได้ทดลองประสิทธิภาพป้องกันยุงกัดของครีมตะไคร้หอม ๑๔% พบว่า มีผลป้องกันยุงกัดได้นาน ๒ ชม. ซึ่งใกล้เคียงกับครีมจากสารสังเคราะห์ ดังนั้น ตะไคร้หอม จึงเป็นพืชสมุนไพรที่มีประโยชน์ ควรปลูกไว้ทุกบ้านเพื่อป้องกันยุงและไล่แมลง เช่นเดียวกับที่ควรมียาสามัญประจำบ้าน เพราะสามารถหาได้ง่าย ราคาไม่แพง เป็นการส่งเสริมการใช้ภูมิปัญญาไทยเพื่อป้องกันและควบคุมโรคได้อีกด้วย

สเปรย์ตะไคร้หอม ‘ไล่ยุง’ ทำเองได้ใน ๔ ขั้นตอน
      โรคไข้เลือดออก เกิดจากการติดเชื้อไวรัสเด็งกี่ เป็นอีกหนึ่งภัยร้ายที่มาพร้อมกับสายฝน ที่มียุงลายเป็นพาหะนำโรค โดยการกัดและปล่อยเชื้อเข้าสู่กระแสเลือด ซึ่งเจ้ายุงลายมักจะไปวางไข่ในบริเวณที่มีน้ำขังนิ่ง
      เพราะฉะนั้น เมื่อเข้าสู่ฤดูฝนอย่างเป็นทางการ  ต้องตรวจตรารอบบ้านกำจัดแหฃล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย  อย่าปล่อยให้มีน้ำขัง  ใส่ทรายอะเบทเพื่อกำจัดลูกน้ำยุงลาย  หลีกเลี่ยงการเข้าดปอยู่ในที่ที่ยุงชุกชุม  ไม่สวมเสื้อผ้าสีทึบ  รวมไปถึงใช้สเปรย์ไล่ยุง เป็นอีกวิธีหนึ่งที่ได้รับความนิยม 
      ซึ่งในห้วงที่  COVID-๑๙ ระบาดแบบนี้ อยู่บ้านว่างๆก็สามารถที่จะทำ “สเปรย์ตะไคร้หอมไล่ยุง”  ไว้ใช้เอง ตามที่ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน หมู่ที่ ๔  บ้านชนเขตพัฒนาได้ดำเนินการ ดังนี้
      เตรียมวัตถุดิบ ประกอบด้วย
          ๑. ตะไครหอมหั่น  ๑,๐๐๐ กรัม
          ๒. ผิวมะกรูดหั่น  ๕๐๐ กรัม
          ๓. การบูร  ๑๐๐  กรัม
          ๔. เครื่องกลั่นน้ำมันหอมระเหย  (ประยุกต์ใช้แบบเครื่องกลั่นเหล้าตามภูมิปัญญาท้องถิ่น)
          ๕. ขวดสเปรย์ตามใจชอบ
วิธีทำ

1. นำตะไคร้หอมและผิวมะกรูดที่หั่นไว้ใส่ในเครื่องกลั่นน้ำมันหอมระเหย  (ประยุกต์ใช้แบบเครื่องกลั่นเหล้าตามภูมิปัญญาท้องถิ่น)
2. กลั่นด้วยเครื่องกลั่นน้ำมันหอมระเหย จนได้น้ำตะไคร้หอม
3. เติมการบูรลงในน้ำตะไคร้หอมที่ได้จากการกลั่น
4. บรรจุในขวดสเปรย์พร้อมปิดฉลากให้สังเกตได้ชัด ป้องกันการหยิบใช้ผิด

 
วิธีใช้
          ให้ฉีดตามผิวกายแต่ควรระวังการสัมผัสกับเยื่อบุอ่อนที่บอบบาง เพราะอาจทำให้เกิดการระคาบเคือง หรือฉีดพ่นตามบริเวณที่ไม่ต้องการให้ยุงมารบกวนก็ได้ผลดีเช่นกัน  นอกจากนี้ยังสามารถนำสมะนไพรอื่นที่ใช้ไล่ยุงได้ เช่น กระเพรา โหระพา ยูคาลิปตัส  มาทำสเปรย์ไล่ยุงตามวิธีการข้างต้น  หรือนำมาทุบขยี้ ทุบให้มีกลิ่นแล้วนำวางไว้ที่มุมหรือจุดที่ต้องการ ก็ให้ประสิทธิภาพในการไล่ยุงและแมลงอื่นๆเช่นเดียวกัน